Bazı kitaplar vardır hani gözünün önünde olan şeyleri sana farklı bir şey olduklarını hatırlatır. İşte “Bedava” tam da bu kitaplardan bir tanesi.
Bedava ne demektir ? Bir şeyin bedava olmasını nasıl sağladık ? Bugun dünyada kurulmuş olan en büyük firmalardan Facebook, Google, Twitter gibi hizmetler nasıl bedava olabiliyor. Bedavanın avantajı nelerdir ? Herşeyin fiyatının arttığı bir dünyada sanal dünyadaki fiyatların yarı yarıya her sene düşmesinin sebebi nedir ?
Bu kitap bunun gibi onlarca soruya cevap veren, yeni dünyadaki iş modellerinin nasıl konumlandığını ve ilerisinde bizleri nelerin beklediğini anlatıyor. Günümüzde bedava hizmet ve ürün vererek iş yapan firmaların aslında nerelerden para kazandıklarını, bizlerin aslında bir şeyi bedava diye kullanırken zaman ve itibarımızı bu firmalar ile paylaşmamızın maliyetini açık ve net bir şekilde anlatıyor. Korsancılığın aslında dağıtımcı firmaya zarar verdiğini ancak bedava olmasından dolayı maksimum sayıda kişiye ulaştığını ve bu sayede sanatçının yan gelirleri olan konser, gibi aktivtelerden çok daha fazla para kazandığını anlatıyor. (Hatta bir grup bir yerde konser vermeden önce o şehire daha öncesinde korsan cd’lerini gönderip konserdeki gelirlerini arttırmaya çalışıyor!)
Rolling stones bir albümüne fiyat biçmeden internete koyuyor. Diyor ki bu albüme ne kadar ödemek isterseniz o kadar ödeyeceksiniz, yani fiyatı bu albümü indiren kişi belirliyor. Bedavadan 100$’a kadar fiyatlandırma yapılıyor. ve sonuçta bu albümden elde edilen gelir daha önceki albümlerden elde edilen geliri geçiyor.
Facebook bizden para almıyor evet ancak orada geçirdiğimiz saatler ve koyduğumuz fotoğraf vb. kişisel bilgiler ile ödeme yapıyoruz. Google bizden para almıyor ancak bizim arama sonuçlarındaki tıklamalarımız ile bir sitenin istenen sonucu verip vermediğini ölçüyor, bu şekilde arama motorunu geliştiriyor. O geliştirdikçe kendi yan programlarından kazandığı parada artıyor. Bankalar size kredi kartını bedava veriyor, ancak perakendecilerden her işlem için belirli bir komisyon alıyorlar.
Günümüz dünyasında Freemium diye yeni bir iş modeli artık sahnede. Yazar bu modeli “Parayı izlemek için pazarı iki tarafın – satıcılar ve alıcılar – uyumu olarak gören temel görüşten, sadece bazıları nakit değiş tokuşunda bulunan çok taraflı bir ekosistem anlayışına geçmemiz gerekmekte.” cümlesi ile açıklıyor. (Mesela LinkedIn bu modeli kullanıyor.)
Bence “Bedava” yeni nesil ticareti gayet güzel bir şekilde anlatan bir kitap. Ayrıca bazı şeylere para vermediğinizi düşünüyorsanız bence bu konuda iki defa düşünmenizi sağlayacak bir kitap bu. Eğer bu tür kitaplardan hoşlanıyorsanız mutlaka kütüphanenizin bir yerinde bulunmasında fayda var derim.
Misel Aji'nin Dünyası 