Pür-Dikkat (Cal Newport)

“Kim olduğunuz, ne düşündüğünüz, ne hissettiğiniz, ne yaptığınız, neyi sevdiğiniz, odaklandığınız şeylerin toplamıdır.”

Cal Newport tarafından yazılan Pür-Dikkat kitabı Metropolis yayınları tarafından yayınlanmış ve günümüzde neredeyse imkansız hale gelmiş odaklanarak çalışma konusunu çok objektif bir şekilde inceleyen bir araştırma kitabıdır.

Kitap önce konunun teorisi ile başlıyor. Pürdikkat çalışma nedir ve bir konuda uzmanlaşmak için nasıl bir çalışma biçimi gereklidir sorularına cevap arayan yazar, gitgide hızla değişen dünyada öğrenmemiz gereken en önemli özelliğin yeni konuları hızlı bir şekilde kavrama yeteneği olmasından dolayı hızlı bir şekilde zor konuları nasıl öğreniriz konusuna değiniyor.

Kitap çok işi aynı anda yapabilme becerisinin (multi-tasking) aslında hatalı olduğunu, bu çalışma biçiminin sadece yüzeysel beceriler gerektiren işleri halletmemize yardımcı olacağını ancak derinlik gerektiren hiçbir çalışmanın bu şekilde başarılamayacağını anlatıyor. Ayrıca bir defa yüzeysel çalışma biçimine alıştığınız zaman zihninizin artık bu şekilde çalışmaya programlandığını ve geri döndürmek için ciddi çaba sarf edilmesi gerektiğini anlatıyor.

“Bir iletişim aracının ne getirip ne götürdüğünü tartmak yerine sağlayabileceği en ufak faydayı bu iletişim aracını sınırsızca kullanmanın gerekçesi haline getirirseniz, zihin emeğine dayalı günümüz ekonomisinde ayakta kalma ve dahası başarılı olma yetinizi farkında olmadan sakatlayabilirsiniz.”

Kitap dikkat dağıtıcıların en başında gelen İnternet’e bir ara vermek için pratik bir öneri olarak İnternet Şabat’ı adı verilen bir metot öneriyor. Mesela haftanın bir günü tümden İnternet kullanmamak bu konuda bir başlangıç noktası olabilir veya sosyal medya kullanımının ne amaçla kullanıldığının derin bir analizi yapılması bu gereksiz zaman tüketimini durdurmaya yönelik bir adım olabilir.

İnsanın odaklanma kapasitesi ve dikkati dağınıkken yaptığı işlerin tümü aynı kapasiteyi kullanır. Bu sebeple sosyal medya vb. dikkat dağıtıcılar ile meşgul olduğumuzda aslında tükettiğimiz enerji boş enerjimiz değil kullanmadığımız odaklanma enerjimizdir.

“Sosyal medya araçları, topluma pompalandığı gibi günümüz dünyasının can damarı falan değil. Birtakım şirketlerce üretilen milyonlarca dolar para akıtılan, titizlikle pazarlanan ve nihayetinde kişisel bilgilerinizi ve ilgi alanlarınıza dair verileri toplayıp reklam verenlere satmak üzere tasarlanmış ürünlerdir.”

Kitapta çok hoşuma giden bir bölümde günde 8 saat çalışan ofis çalışanlarının kalan 16 saat üzerinde ciddi vakit harcamalarını istediği bölümdür. Bunun için yazar “... bu kalan vakti bir aristokrat gibi titizlikle değerlendirerek kendini geliştirmeye adaması gerekir.” demektedir. Bence bu konu çok ama çok önemli. Bence herkes iş dışındaki saatlerinin ciddi bir analizini yapmalıdır. Bazen önemsiz gibi gözüken alışkanlıkların ne kadar fazla enerji tükettiğini görmek iyi bir egzersiz olacaktır.

Kitaptan altını çizdiğim bazı cümleler,

• Üretiminizi azami düzeye çıkarabilmeniz için uzun periyotlar boyunca, sadece tek bir iş üzerinde, dikkat çelici uyaranlardan koparak, tamamen odaklanmış bir halde çalışmanız gerekir.
• Sosyal medyanın bir takım faydaları olabilir, fakat esas mesele bu faydaların harcanan zaman ve dikkate değecek nitelikte olup olmadığıdır ki zaman ve dikkat, bir yazarın en değerli varlıklarıdır.
• Daha az vakte sahip insanlar zamanlarını daha akıllıca kullanırlar.
• Üretiminizi azami düzeye çıkarabilmeniz için uzun periyotlar boyunca, sadece tek bir iş üzerinde, dikkat çelici uyaranlardan koparak, tamamen odaklanmış bir halde çalışmanız gerekir.
• Gelen kutunuzun temsil ettiği dünya, parçası olmaktan imtina edeceğiniz bir dünyadır. Nörolojik bir perspektiften bakıldığında, dikkatinizi cezbeden yüzeysel işlerle geçip giden bir işgünü muhtemelen bunaltıcı ve üzüntü verici olacaktır.
• İrade kullandıkça tükenen kısıtlı bir kaynaktır.

Kitap bence dili ve içeriği ile övgüyü hak ediyor. Hem hızlı okunuyor hem de mesajı çok net veriyor. Mutlaka okuyun derim.