2019 yılında yayınlanan Julia Reichert ve Steven Bognar tarafından yönetilmiş, American Factory (Amerikan Fabrikası) belgeseli Oscar ödülü almış, Çin ve Amerikan kültürleri arasındaki farkı gözler önüne seren bir Netflix belgeselidir.
Belgeselin konusu Amerika’da daha önce kapanan bir fabrikanın Çin’li bir şirket tarafından satın alınarak aktif hale getirilmesi serüvenidir. Ohio’nun Dayton şehrinde daha önce kapanan General Motors’a ait fabrika 3 yıl sonra bir Çin firması olan Fuyao tarafından satın alınır. Üretim için Çinli yönetici ve Amerikalı işçilerden oluşan bir kadro kurarlar. Tabii ki de birbirinden oldukça farklı olan bu iki kültür kısa süre içerisinde çatışmaya başlar. Üretimin yerini günlük tartışmalar, anlaşmazlıklar alır. Fabrika sürekli olarak zarar yazmaktadır ve bunun değişmesi gereklidir. İşte bu değişim sürecinde Çinlilerin atmaya çalıştığı adımlar belgeselde anlatılmaktadır.
Çinli yöneticiler sendikalaşma karşıtıdır. Ayrıca işçilerin tatillerinin daha kısıtlı olması gerektiğine inanmaktadırlar. Mesai kavramı onlar için normaldir. Çalışma güvenliği konusunda da Amerika’lılar ile tam zıt kutuplardadırlar. İki kültür arasındaki fark o kadar fazladır ki belgeselin bir bölümünde Çin’deki fabrikayı ziyarete giden Amerika’lılar gördükleri karşısında hayretler içerisinde kalırlar. Makine gibi çalışan ve çok daha az sorun çıkan fabrika Amerika’daki fabrikanın tam tersidir.
Global bir firmada çalışan birisi olarak bu belgeselde anlatılan konuyu birebir gözlemleme şansım oldu. Çalıştığım firmada Çek Cumhuriyeti, Alman, Danimarkalı, Rus, Macar gibi bir çok milletten insanlar ile çalışma şansı buldum. Gerçekten kültürel olarak çok ciddi farklılıklar yaşadığımız durumlar oldu ve bu durumların sadece konuşarak ve çok iyi bir şekilde sistemleşerek çözülebileceğini düşünüyorum. Net bir şekilde tanımlanmamış her konu böyle bir ortamda sadece ve sadece karmaşa yaratmaktadır.
Ayrıca Endüstri 4.0 ile nelerin değişeceğini net bir şekilde bu belgeselde gözlemleyebiliyoruz. Sürekli olarak sorun çıkartan işçiler, işçi-müdür kavgası, maaş problemleri, verimsizlik gibi tüm sorunları “çözen” robotlar maaş almadan, her zaman aynı verimlilikte, gece gündüz aynı sonucu üretecek şekilde programlanarak maalesef insanların yerini alacaktır.
Kültürel farklılıkları anlatan çok güzel bir belgesel, mutlaka izleyin derim.
Misel Aji'nin Dünyası 