İcat Çıkarma! (Albert Jack)

2015 yılında Albert Jack tarafından yazılan 2019 yılında “Eksik Parça” (İKİ A Yayıncılık)tarafından yayınlanan “İcat Çıkarma!” geçmişte yer almış önemli icatlar ve mucitlerinin hikayelerini anlatan bir popüler bilim kitabıdır.

Kitap içerisinde yer alan icatlar bilim ve teknolojiden, yiyeceklere, popüler kültürden, iş dünyasına kadar bir çok farklı alandadır. Kitapta ayrıca mucidini öldüren icatlar, tesadüfi buluşlar, engellenen icatlar gibi farklı kategorilerde bulunuyor.

Kitaptan bazı enteresan icat örneklerini aşağıda sizler ile paylaşıyorum.

• Klimanın icadı: Farklı sektörlerin icadı tetiklemesine güzel bir örnek olarak klima New York Buffalo Demir Şirketinde işe başlayan mühendis “Willis Carrier” tarafından icat edilmiştir. Wilhem Litografi Şirketinde çalışmaya başlayan Carrier, binalardaki nem yüzünden renkli mürekkebin sayfaya yapışmadığını gözlemler ve bu nem problemi baskıda büyük sorunlara yol açmaktadır. Bir gün demiryolu istasyonunda beklerken sisin suyla doymuş havadan ibaret olduğunu fark eder ve odayı yüzde yüz nemle doldurursa istediği kadar kuru hava oluşturabileceğini fark eder. Daha sonra klimanın icadını gerçekleştirir.
  
• Mikrodalga Fırını: Percy Lebaron Spencer, ABD savunma bakanlığına teçhizat üreten Raytheon firmasının güç tüpü bölüm şefidir. Savaş radarı geliştirilmesi projesinde çalışmaktadır. Bir gün aktif radar ünitesinin önünde dururken cebindeki çikolatanın eridiğini fark eder, bu olguyu sorgulamaya başlayan Spencer daha sonra bu erimenin sebebini araştırmak için bu sefer radarın önünde mısır ve yumurta ile deneme yapar ve elektromanyetik bir alanın yiyecekleri ısıttığını anlar. Daha sonrasında mikrodalga fırınını icat eder.
  
• Monopoli: Halka kapitalizmi anlatmak, arsa ve mülk kiralamanın yalnızca zenginlerin servetini arttırmaya yaradığını ve kiracıların yoksulluktan kurtulamayacağını anlatmak için tasarlanmış bir oyun olarak ortaya çıkmıştır.
  
• Fermuar: Çizmelerde düğmelerin zor olduğunu fark eden birisi tarafından icat edilmiştir. Ortaya çıktığında ciddi satış rakamı yakalamıştır daha sonrasında da Cırt Cırt’ların icadına yol açmıştır.

Kitaptan mucitler ve icatları ile ilgili çıkarmış olduğum gözlemlerim aşağıdaki gibidir.

• Genel olarak icatlar bir alanda çalışan kişilerin şans eseri aradıkları “şey” dışında bir farklı sonuç almaları sayesinde olmuştur.
• İcatların çoğu kişilerin 25 ile 40 yaşları arasında gerçekleşmiştir.
• İcatları bulan kişiler genel olarak yaptıkları işe heyecan duyan kişiler tarafından bulunmuştur.
• İcatları bulan kişiler çok fazla defa reddedilmelerine rağmen yılmayarak icatlarının peşinden gitmişlerdir.
  • Bazıları yapmış oldukları icatların patentini almış ve bu icattan zengin olmuştur.
  • Bir kısım mucit bu icatlarını bir işe dönüştürememiş ve ekonomik anlamda zengin olamamıştır.
• Bazı icatları kişilerin ölümüne yol açmıştır.
  • Marie-Curie: X ışını
  • Cowper Phipps Coles: Döner kuleli gemi
  • Wan Hu: İlk Ay’a gitmek isteyen Çin’li girişimci. (Ayda bir kratere onun adı verilmiştir)
• Savaşlar inovasyonlara ciddi fon sağlamıştır.
• Bazı mucitler gözlemledikleri enteresan olaylara merak içerisinde yaklaşmışlardır. Bazı olayların sadece şans olmadığını düşünerek bu enteresan olayları farklı şekillerde denemişlerdir. (Mirodalga fırını gibi)

Kitap çok hızlı okunan mucitler ve icatlar üzerine farklı örnekler öğrenmek isteyenlerin inceleyebileceği bir popüler bilim kitabıdır. Bu konuda derinlikli bilgi edinmek için kitap içerisinde yer alan örneklerin ayrı ayrı incelenmesi gereklidir.