Pazardan gelen geri bildirimlere dayanarak kendilerini yeni bir yöne doğru pivot etme noktasına getiremeyen şirketler, yaşayan ölüler diyarına saplanır kalırlar. Ne yeteri kadar büyürler ne de ölürler.
Yalın Startup İngilizce “Lean Startup” orjinal adıyla 2011 yılında yayınlanmış, 2018 yılında “Maltepe Üniversitesi Kitapları” tarafından Türkçe olarak yayınlanmış, startupların sürekli olarak inovasyon yaparak başarı sağlamaları üzerine yazılmış bir referans kitabıdır.
Startup’lar eskiden kalma bir sistem olan, iyi bir plan, sağlam bir strateji ve titizlikle yapılmış pazar araştırması ile salt başarıyı garantileyemezler. Bunun başlıca sebeplerinden bir tanesi ise startup’ların belirsizlik ortamı içerisinde hareket etmesidir. Plan, daha stabil ve geleceği belli işler için geçerlidir.
Kitap, bu belirsizlik ortamı ile başa çıkabilmek için startupların kurabileceği en iyi sistemin “ölç-yap-değerlendir” metodu olduğunu belirtmektedir. Herhangi bir konuda teorik fikirlere sahip olmak ve bunun üzerine fazla mühendislik zamanı harcamak yerine, MVP adı verilen en basit deneysel ürünler ile yola çıkmak, bu ürüne tüketicilerin vermiş olduğu tepkileri “gösteriş göstergeleri” üzerinden değil “aksiyon göstergeleri” (gerçekten değer katan göstergeler) ile değerlendirilmesi ayrıca kitapta vurgulanmaktadır.
Kitap oldukça akıcı bir dil ile yazılmış ve içerisinde bir çok farklı konsept barındırıyor.
Bunlardan konseptlerden bir tanesi “Beş neden prensibi“dir. Bu prensip, bir sorun ile karşılaşıldığında, çözüme ulaşmak için arka arkaya 5 defa neden diye sorarak sorunun köküne inme prensibidir. Bu metot ile sorunların insanlardan değil sistemlerden kaynaklandığının ortaya çıkartılması ve sistemin düzeltilmesi gereken yanlarına odaklanılması hedeflenmektedir. Mesela bir örnek olarak şirketteki araçlardan bir tanesinin aküsünün bittiğini varsayalım,
1- Neden akü bitti ? (akşam farlar açık bırakılmıştı)
2- Neden farlar açık bırakıldı ? (son kullanan x kişisi açık park ettikten sonra açık unutmuş.)
3- X kişisi neden açık unutmuş ? (Bir park etme veya park edilen araçları denetleme prosedürü olmadığı için)
4- Bu prosedürler neden yok ? (Garaj departmanı bununla ilgili bir çalışma yapmadığı için)
Kitaptan başka bir prensip/analiz metodu ise “kohort analizi“dir. Bu yöntem müşteri davranışlarını incelemeye yaramaktadır. Mesela kaç müşteri onlara yazılmadan sipariş istiyor, kaç müşteri yazılmadan sipariş istiyor ve siparişin miktarı geçen senenin üzerinde, kaç müşteri artık sipariş istemiyor gibi bilgiler bir grafik üzerinde gösterilerek müşterilerin güncel durumları bir müşteri hayat döngüsü üzerinden takip edilebiliyor.
Kitaptan altını çizdiğim bazı cümleler,
- Girişimci olarak geçirdiğim 10 yıldan sonra, bu düşünce şeklini reddettim. Hem kendimin hem de başkalarının başarıları ve başarısızlıklarından, esas önemli olanın sıkıcı konular olduğunu öğrendim.
- İnovasyon muhasebesi: İlerleme nasıl ölçülür, kilometre taşları nasıl belirlenir, işlerin öncelik sırası nasıl belirlenir ?
- Başka bir deyişle, hangi çabalarımız değer yaratıyor, hangileri israf ?
- İlk aylarda yaptığımız ve öğretimize katkısı olmayan her şeyi bir tür israftı. Aynı şeyleri daha az çabayla öğrenmemiz mümkün müydü ?
- Önemli olan ne kadar çok şey yaptığımız değil, çabalarımız karşılığında ne kadar çok doğrulanmış öğrenme elde ettiğimizdir.
- Kendiniz gidip yerinde görmeden herhangi bir iş problemini anlayamazsınız.
- Katkısı olmayan her türlü özellik, süreç ya da eforu ortadan kaldırın.
- Kazanmanın yolu herkesten daha çabuk öğrenmektir.
- Startupın ilerlemesi daha yüksek bir çıtaya göre ölçülmelidir: ürünleri ve servisleri etrafında geliştirilebilecek sürdürülebilir bir iş olduğunun kanıtı.
- Gösteriş göstergeleri hasara yol açar, çünkü insan aklının zayıflıklarından faydalanırlar.
- Sürdürülebilir büyüme sadece tek bir kuralla karakterize edilebilir. Yeni müşteriler, geçmiş müşterilerin aksiyonlarının sonucu olarak gelir.
- Kaliteyi zamana değişemezsiniz. Şu anda kalite problemlerine sebep olursanız, bundan kaynaklanan kusurlar sizi ileride yavaşlatır.
- Altyapıya ve süreçlere yapılan yatırımların geri dönüşü alınmaya başladıkça, krizlerin sayısı ve şiddeti azalır ve ekipler yeniden hızlanır.
- Bu klasik “başarısız olma” vakasıdır: Kusurlu bir planı başarılı bir şekilde uygulamak.
- Okumak iyidir, harekete geçmek daha iyidir.
Kitap bence İnovasyon ve deney kültürü üzerine yazılmış oldukça akıcı ve tecrübe dolu içerikler barındırmaktadır. Bu konu ile ilgilenen kişilere okumalarını mutlaka öneririm.
Misel Aji'nin Dünyası 